Statik Su Seviyesi Nedir?

Tanım:

Statik Su Seviyesi (SSS), bir kuyudan veya akiferden herhangi bir su çekimi (pompaj veya serbest akış) yapılmadığında, suyun doğal olarak dengede bulunduğu seviyedir. Başka bir deyişle, yeraltı suyunun dinlenim halindeki seviyesini ifade eder. Bu seviye genellikle yeryüzünden veya zemin yüzeyine yakın bir referans noktasından kuyudaki su seviyesine olan dikey mesafe olarak ölçülür.

Önem ve Uygulamalar:

1. Hidrojeolojik Araştırmalar:
   • Akifer Özelliklerinin Belirlenmesi:
     • Statik su seviyesi, akiferin beslenme ve boşalım süreçlerinin anlaşılmasında kritik bir parametredir.
     • Yeraltı suyu tablasının topoğrafyası ve hidrolik eğimin belirlenmesine yardımcı olur.
2. Kuyu Tasarımı ve İşletmesi:
   • Pompaj Deneyleri:
     • Kuyu açılmadan önce ve sonra ölçülen statik su seviyeleri, kuyu verimliliğinin değerlendirilmesinde kullanılır.
     • Pompaj sırasında meydana gelen su seviyesi düşümlerinin (drawdown) hesaplanmasında referans noktasıdır.
   • Pompa Seçimi:
     • Pompanın uygun derinliğe yerleştirilmesi ve enerji gereksinimlerinin belirlenmesi için statik su seviyesinin bilinmesi gerekir.
3. Su Kaynakları Yönetimi:
   • Sürdürülebilir Su Çekimi:
     • Statik su seviyelerinin düzenli izlenmesi, aşırı su çekiminin tespit edilmesi ve önlenmesi için önemlidir.
     • Su seviyelerindeki düşüşler, yeraltı suyu rezervlerinin azalmasının bir göstergesidir.
4. Çevresel ve Jeoteknik Uygulamalar:
   • Yeraltı Suyu Kirliliği:
     • Statik su seviyesi, kirleticilerin yeraltı suyu içerisindeki hareketinin tahmin edilmesinde kullanılır.
   • Temel ve İnşaat Çalışmaları:
     • İnşaat alanlarındaki statik su seviyeleri, temel tasarımı ve yeraltı suyu kontrolü açısından önemlidir.

Ölçüm Yöntemleri:

1. Elektriksel Seviye Ölçerler:
   • İletken bir probun kuyuya indirilmesiyle su seviyesinin tespiti yapılır.
2. Basınç Transdüserleri:
   • Su basıncını ölçerek su seviyesini belirler.
3. Akustik Ölçüm Cihazları:
   • Ses dalgaları kullanılarak su seviyesinin derinliği hesaplanır.
4. Manuel Ölçümler:
   • Ölçüm bandı veya şerit metre kullanarak doğrudan su seviyesinin ölçülmesi.

Dinamik Su Seviyesi ile Farkı:

• Dinamik Su Seviyesi:
  • Kuyudan su çekimi yapıldığında su seviyesinin düştüğü noktadır.
  • Pompajın etkisi altında ölçülen su seviyesidir.
• Statik Su Seviyesi:
  • Pompaj yapılmadığında veya pompaj durduktan sonra suyun tekrar dengeye geldiği seviyedir.

Formüller ve Hesaplamalar:

• Su Seviyesi Düşümü (Drawdown):

  $s=h_0-hs\; =\; h\_0\; –\; h$s=h0​−h

  • $ss$s: Su seviyesi düşümü (m)
  • $h_{0}h\_0$h0​: Statik su seviyesi (m)
  • $hh$h: Dinamik su seviyesi (m)
• Hidrolik Eğimin Hesaplanması:

  $i=\frac{\mathrm{\Delta }h}{L}i\; =\; \backslash frac\{\backslash Delta\; h\}\{L\}$i=LΔh​

  • $ii$i: Hidrolik eğim (boyutsuz)
  • $\mathrm{\Delta }h\backslash Delta\; h$Δh: İki nokta arasındaki su seviyesi farkı (m)
  • $LL$L: İki nokta arasındaki yatay mesafe (m)

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:

• Mevsimsel Değişimler:
  • Statik su seviyeleri, yağış miktarları ve mevsimsel koşullara bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
  • Kurak dönemlerde su seviyelerinde düşüşler gözlenebilir.
• Antropojenik Etkiler:
  • Aşırı su çekimi, madencilik faaliyetleri ve kentsel gelişim su seviyelerini olumsuz etkileyebilir.
  • Sürdürülebilir su yönetimi için bu etkilerin izlenmesi ve kontrol edilmesi önemlidir.
• Çevresel Göstergeler:
  • Uzun vadeli su seviyesi değişimleri, iklim değişikliği ve arazi kullanımındaki değişimlerin bir göstergesi olabilir.

Statik su seviyesi, yeraltı suyu kaynaklarının yönetimi, kuyu tasarımı ve hidrojeolojik araştırmalar için temel bir parametredir. Düzenli ve doğru ölçümler, su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve çevresel koruma açısından büyük önem taşır. Statik su seviyesinin bilinmesi, yeraltı suyu sistemlerinin daha iyi anlaşılmasına ve etkin bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur.