Barajlar, geçmişten günümüze insanlığın su ihtiyacını karşılamak, elektrik enerjisi üretmek ve tarımsal alanların sulanması için inşa edilen su yapılarıdır. Ülkemizdeki modern barajlar stratejik öneme sahiplerdir.
Türkiye‘de DSİ tarafından yapımı gerçekleştirilen ve işletilmekte olan 504 tane baraj mevcuttur. Bunların 203 tanesi büyük çaplı baraj olup, diğerleri ise gölet şeklindedir.
Türkiye’de bulunan barajlar, yükseklik ve büyüklük olarak 2 farklı kategoride değerlendirilir.
Türkiye’nin en yüksek barajı, Deriner Barajıdır. Deriner Barajı, Artvin’de, Çoruh Nehri üzerinde, enerji üretmek için 1998 yılında yapılmış bir barajdır. Deriner Barajı, sahip olduğu 249 metre yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek, Dünya’nın 6. yüksek barajıdır. Deriner Barajı ve HES, Doğu Karadeniz Bölgesinde olup, Artvin’i Erzurum’a bağlayan Devlet Karayolu üzerindeki köprünün 5 km membasında yer alır.
Türkiye’nin en büyük barajı Atatürk Barajıdır. Temelden yüksekliği 169 metre olan Atatürk Barajı, dolgu hacmi olarak dünyanın en büyük 6. barajı konumundadır. Bu anlamda Hidroelektrik Santrali de, dünyada halen yapımı sürenler arasında 3., inşaa edilmiş olanlar arasında da 5. en büyük santraldir. Bunun yanı sıra Avrupa’nın ve Türkiye’nin en büyük barajıdır. Atatürk Barajı, her yönüyle Türk işçi ve mühendislerinin emekleriyle gerçekleştirilmiştir. Atatürk barajının gövdesi ise 80 ayda tamamlanmıştır.
Ülkemizin en büyük barajları, Deriner Barajı, Atatürk Barajı, Keban Barajı ve Karakaya Barajı’dır.
1- Deriner Barajı: Yükseklik bakımından dünyanın altıncı Türkiye’nin ise birinci sırada yer alan en büyük barajı Artvin’de yer alan 249 metre gövde yüksekliği ile kemer barajı sınıfında olma özelliği taşıyan ve yapımı 24 yıl süren Deriner Barajı’dır.
2- Atatürk Barajı: Ülkemizin en büyük ikinci barajı Atatürk Barajı’dır. Atatürk Barajı su tutma hacmi olarak Türkiye’nin aynı zamanda en büyük barajıdır. Yaklaşık 817 kilometrekarelik bir alanı kaplayan Atatürk Barajının kapladığı alan, Adıyaman ve Şanlıurfa illerimizin sınırları içinde yer almaktadır.
3- Keban Barajı: Ülkemizin en büyük ikinci barajı Keban Barajı’dır. Keban barajı yaklaşık olarak 675 kilometrekarelik bir alanı alanı kaplar. Keban Barajı, Elazığ, Tunceli ve Erzincan olmak üzere 3 ilimizin sınırları içerisinde bulunmaktadır.
4- Karakaya Barajı: Ülkemizin en büyük 3. barajı, Karakaya Barajı’dır. Karakaya barajı 298 kilometrekarelik bir yüzölçüme sahiptir. Malatya, Elazığ ve Diyarbakır sınırları içerisinde yer alır.
5- Hirfanlı Barajı: Ülkemizin en büyük 4. barajı ise, Ankara Kırşehir sınırları içerisinde yer alan Hirfanlı Barajı’dır. Hirfanlı barajı, 263 kilometrekarelik bir yüzölçüme sahiptir ve İç Anadolu bölgesi, Kırşehir ilinde yer almaktadır.
6- Altınkaya Barajı: Altınkaya Barajı ülkemizin 5. büyük barajıdır. Altınkaya barajının büyüklüğü 118 kilometrekaredir. Karadeniz bölgesinde yer alan baraj, Samsun il sınırları içindedir ve Karadeniz Bölgesinin de en büyük barajı olma özelliğine sahiptir.
7- Sarıyar Barajı: Sarıyar Barajı, İç Anadolu bölgesinde, Ankara ve Eskişehir il sınırları içinde yer almaktadır. Sarıyar barajı, yaklaşık olarak 83 kilometrekarelik bir yüzölçüme sahiptir.
8- Seyhan Barajı: Seyhan Barajı, Adana ili sınırları içinde yer alır ve yaklaşık 67 kilometrekarelik bir alana sahiptir.
9- Kılıçkaya Barajı: Kılıçkaya Barajı, Sivas ve Giresun il sınırları içindedir ve yaklaşık 64 kilometrekarelik bir büyüklüğe sahiptir.
10- Aslantaş Barajı: Aslantaş Barajı, Osmaniye il sınırları içinde bulunur ve 49 kilometrekarelik bir büyüklüğe sahiptir.
11- Demirköprü Barajı: Son olarak Demirköprü Barajı, Manisa il sınırları içinde bulunur ve yaklaşık 47 kilometrekare büyüklüğe sahiptir.
Tam olarak faaliyete geçtiğinde Türkiye’nin birinci dünyanın ise üçüncü en büyük barajı olacak olan Deriner Barajı nın inşa sürecini anlatan Discover Channel tarafından da belgesel haline getirilen barajın yapımını nefesinizi tutarak izleyeceksiniz. Gerçekten görülmeye değer mühendislik harikası bir baraj. Böyle bir barajın ülkemize kazandırılması ile tam manasıyla başarı olarak adlandırılabilir.