Birbirinden farklı aşamalar kapsamında suyun tam şekilde temizlenerek elemine edilmesine olanak veren su arıtma cihazı çeşitleri, bu şekilde temiz bir su içme imkanını sunmaktadır. Gelen su öncelikle ön filtrasyon sisteminden geçmektedir.

Diğer ismi ile partikül filtresi olarak da bilinen bu aşama kapsamında oldukça küçük mikronluk bir takım zararlı partiküller buraya takılmaktadır. Daha sonraki aşamalarda ise aktif karbon filtre seçeneği göreve dahil olur ve bu kapsamda suyun içerisindeki kötü tat ve koku tamamen arındırılır. Bu bağlamda istenmeyen klor da yine su içerisinde doğru bir şekilde ayrılmaktadır.

Daha sonra ise yine farklı partiküller ve değişik birtakım kimyasal maddeler daha küçük boyutlarda olarak membran filtresine ve ters osmos sistemi altında takılarak suyun tamamen sağlıklı bir hale gelmesine imkân vermektedir.

Aynı zamanda bu seçenek kapsamında arsenik, kurşun, nitrat ve sodyum gibi çok ağır metal iyonun geçişi bu su arıtma sistemi ile önlenmektedir.

Niteliksiz sular, sağlık açısından olumsuz etkilere yol açtığı gibi arıtılmış suda, birçok fayda sağlamaktadır. Arıtma suyu ile elde edilen sağlıklı suyun faydalarının başında, böbrek ve bağırsaklarına katkı sağladığı ve buna bağlı olarak sindirimi hızlandırdığı görülmektedir. Böylece metabolizma hızlanmakta ve zayıflamaya katkı sağlamaktadır. Yumuşak su olduğu için saçlarınızın dökülmesini ve sertleşmesini azaltmaktadır. Tıraş esnasında ciltte oluşabilecek tahriş risklerini azaltır. Daha ekonomik olduğu için aile bütçesine katkı sağlamaktadır. Arıtılmış su renksiz, tatsız ve kokusuz olacağı için daha lezzetli yemeklere, kahvelere ve çaylara sahip olacaksınız. En önemli faydası ise vücudun %70’ini oluşturan suyu daha sağlıklı olarak almanızı sağlamaktadır. Bu ve bunlar gibi pek çok faydaya sahip olmak için evinize ve iş yerlerinize su arıtma cihazlar taktırmalısınız.

Evlerinizde mutfak tezgahının altına monte edilen kompakt ya da açık kasa olarak satılan şebeke suyunu içe suyuna çeviren aletlere su arıtma cihazı denir. Genelde 12 litre silindir şeklinde bir su tankı vardır ve dikey olarak birkaç filtrelerden oluşur. En yaygın su arıtma cihazı RO yani ters ozmoz sistemli su arıtma cihazlarıdır. Mutfak tezgahının üzerinde de bir adet arıtma musluğu barındırılarak bu musluktan arıtılmış taze su elde edersiniz. Su arıtma cihazı suyun içerisindeki tüm maddeleri atık bölümünden atarak, temiz saf olan suyu deposunda biriktirir. Kullanıcı su ihtiyacı olduğunda musluğunu açar ve depoda biriken arıtılmış suyu kullanır. Arıtma cihazı deposunu siz kullandıkça devamlı otomatik olarak yenilemektedir. Ters ozmoz su arıtma cihazları arıttığı suyun 3-4 katını da atık olarak dışarı atmaktadır. Genelde atık bağlantısı mutfak evyesi altındaki gidere ince bir hortum ile verilir. Arıtma cihazı çalıştığında atık su atmaya başlar. Depo dolduğunda atık su otomatik olarak kapanır.

Buzullar neden erimekte?
Küresel ısınmadan dolayı dünya genelinde sıcaklık ortalamaları artmakta. Bunun sonucunda buzullar dediğimiz kutup bölgeleri de ısınıyor ve bu, buzulların erimesine ve denize karışmasına yol açıyor. Bugün insan faaliyetleri küresel ısınmayı hızlandırmakta. Yapılabilecek en önemli şeylerden bir tanesi karbon ayak izimizi azaltmak olacaktır.

Eriyen buzullara ne olur?
Denize karışırlar. Bu bizim için pek iyi sayılmaz çünkü bildiğiniz üzere denizler tuzlu sudur ve tuzlu suyu o hali ile tüketmemekteyiz. Buzullar eridiğinde okyanusa karışırlar ve buz halinde tüketilebilir olan bu sular kullanılamaz hale gelir. Bu yüzden buzullardaki suyu direkt elde edememekteyiz. Fakat deniz seviyesindeki bu artışı içilebilir suya çevirmek bir ihtimal gibi duruyor, inceleyelim.

Deniz sularını arıtıp tüketebilir miyiz?
Belki de geleceğimizin en büyük tehditlerinden bir tanesi temiz su kaynaklarına erişim sıkıntısıdır. İvmeli bir şekilde artan dünya nüfusunun yanında temiz su kaynaklarımız hızla tükenmektedir ve bu konuda ne yapılabileceği üzerine çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Deniz suyunu arıtıp kullanmak bu çalışmalardan bir tanesi gibi durmaktadır.

Kulağa ne kadar güzel gelse de günümüz teknolojisi ile tuzdan arındırma aşırı pahalı bir yöntemdir, büyük miktarda enerji gerektirir, çevreye zarar verir ve eğer tüm bu sorunlar çözülebilseydi bile, yalnızca sahillerde yaşayan toplumlar için işe yarar bir şekilde uygulanabilir olurdu.

Tuzdan Arındırma Yöntemleri
Tuzdan arındırma tesisleri tipik olarak, termal ve membran olmak üzere iki kategoriden birine girer. Termal yöntem ile deniz suyu emilir, saf buhar elde etmek için ısıtılır ve kalan tuzlu su, tekrar denize pompalanır.

Membran yöntemi ile ise, deniz suyu, tüm tuzu ve diğer kirletici maddeleri dışarıda bırakan bir dizi filtreden, büyük basınçlarda geçirilir.

Termal arıtım yöntemi, daha eski usul bir yöntemdir; 1980’lerden önce, tuzdan arındırılmış suyun %84’ü bu işlemden geçiriliyordu. Yeni milenyumun başından beri ise, özellikle de belirli bir tür membran teknolojisi olan ters ozmos yöntemi daha yoğun olarak kullanılmaya başlandı. Bu tip tesisler artık dünya çapında, tuzdan arındırılmış suyun %69’unu üretiyor.

Maliyet Sorunu
Deniz suyunu tuzdan arındırma, en pahalı tatlı su elde etme yöntemlerinden biridir. Planlama, izin süreci ve konsantre atık yönetimi maliyetleri dâhil olmak üzere, tuzdan arındırma sürecinin toplam maliyetleri hem mutlak olarak hem de diğer alternatiflerin maliyetleri ile karşılaştırıldığında oldukça yüksektir.

Tuzdan arındırma işlemi çok fazla enerji gerektirdiğinden, tesislerin bakımı çok pahalıdır. Enerji, denizden içme suyu sağlama maliyetlerinin neredeyse yarısını oluşturan, tuzdan arındırma tesisleri için en büyük gider olarak rapor edilmektedir.

Pasifik Enstitüsü’nün bir raporuna göre, tuzdan arındırma tesisleri, üretilen her 1 milyon galon (3.78 milyon litre) tatlı su için, ortalama olarak yaklaşık 15.000 kilovat-saat enerji kullanıyor. Her bir insanın çeşitli nedenlerle günde 340 litre civarında su tükettiği ve tüm Dünya’nın her yıl 23.4 milyar kilovat-saat enerji tükettiği düşünülecek olursa, sadece bu yöntemle Dünya’ya su sağlamanın inanılmaz yüksek maliyetli bir iş olduğu görülecektir. Bu sebeple, bu yüksek enerji gereksinimleri, emisyonlarla ilgili endişeleri artırıyor.

Çevresel Sorunlar
Tuzdan arındırmanın maliyetleri sadece ekonomik değil, aynı zamanda çevreseldir. Tüm tuzdan arındırma yöntemleri, deniz suyunda bulunan tuzlardan ve işlemde kullanılan kimyasallardan oluşan konsantre bir atık ürün üretir. Arıtmanın bu birincil yan ürünü, tesislerin denize geri pompaladığı “brine” adı verilen aşırı doymuş tuzlu sudur.

Bu madde, deniz tabanına çökerek çözünmüş oksijeni tüketir. Yüksek tuzluluk oranı ve düşük oksijen seviyeleri, derin sularda yaşayan bentik organizmalar üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir ve bu, gıda zinciri boyunca gözlemlenebilir ekolojik etkilere dönüşebilir. Ayrıca bu yan ürün, besleme suyunda bulunan ağır metaller ve kimyasallarla yüklü olabilir. Özellikle de kaynak suyunun ön arıtma sürecinde kullanılan kirlenme önleyici maddeler, ekosistemler üzerinde potansiyel olarak zararlı etkileri olabilecek konsantrasyonlarda birikir ve çevreye zarar verebilir.

Yapılan bir çalışmaya göre, toplam 173 ülke ve bölgede tuzdan arındırma tesisleri işletiliyor; ancak yalnızca dört ülke (Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Katar) dünyada yan ürün olarak ortaya çıkan brine’ın %55’ini tek başlarına üretiyor.

Birleşmiş Milletler Üniversitesi Su, Çevre ve Sağlık Enstitüsü tarafından Science of the Total Environment dergisinde 2019 yılında yayınlanan bir makale, tuzdan arındırma tesislerinin 1 yılda neredeyse Florida’nın tamamını kaplayacak kadar brine ürettiğini ortaya çıkardı.

Sonuç olarak
Tuzlu suyu arıtma yöntemleri gerek ekonomik gerek çevresel sebeplerden dolayı son derece sancılı bir süreçtir. Günümüzde bu sıkıntıları aşmak üzerine çalışmalar sürmektedir. Bilim insanları, çözüm olarak, bu zararlı yan ürünü dikkatsizce etrafa atmak yerine, yeni ekonomik değerler yaratmak amacıyla geri dönüşümü önermektedir. Bazı mahsul türleri tuzlu suya tolerans gösterebildiği için sulamada kullanılabilir, hidroelektrik ile elektrik üretilebilir veya başka alanlarda tekrar kullanılmak için mineraller (tuz, klor, kalsiyum) geri kazanılabilir.