RO Akış Kısıtlayıcı Flow Nedir? Ne Zaman Değiştirilmeli?

Akış Kısıtlayıcı Flow Nedir?

Akış kısıtlayıcı nedir? Adından da anlaşılacağı gibi bir akış sınırlayıcı (ayarlı vana), RO reddetme suyunun (membran atık suyunun) akışını kısıtlar. Akış sınırlayıcı, membran üzerinde geri basınç oluşturarak RO membranı içinde yüksek basınç oluşmasını sağlar (RO saflaştırma için bir ön koşuldur) ve ayrıca arıtıcının geri kazanım oranını kontrol eder.

Akış sınırlayıcı flow kullanılmazsa, yardımcı pompadan gelen yüksek basınçlı su, RO membranının atık su çıkışından sınırsız bir şekilde su akacaktır. Bu, RO membranı içinde düşük basınca ve daha yüksek su israfına neden olacaktır. RO membranı içindeki basınç yüksek değilse, RO membranı çalışmayacaktır ve su üretimi yapmayacaktır.

Bir akış kısıcının (sınırlayıcının) çalışmasını anlamak için bir RO su arıtıcısının aşağıdaki su akış şemasına bakın.

Akış sınırlayıcılar genellikle farklı akış oranlarında mevcuttur ve RO membranının kapasitesine göre uygun şekilde boyutlandırılmalıdır.

Uygun Akış Kısıtlayıcı Nasıl Hesaplanır ya da Bulunur?

FR 200, FR 300, FR 450, FR 550, FR 800, FR 1200, FR 1600 gibi akış sınırlayıcılar görmüşsünüzdür arıtma cihazlarında flow üzerindeki numaralar, dakikada mL (60PSİ’de Dakika Başına Mililitre) cinsinden akış hızını gösterir.

RO membran kapasitesi GPD (Günde Galon) cinsinden verilmiştir.

1 Galon yaklaşık olarak 3,78 litreye eşittir.

Genel olarak akış sınırlayıcı değeri, üretim değerinin veya membran kapasitesinin 4 katı olmalıdır. (bu oran membran filtrelerinin pahalı olduğu zamanlar için verilmiştir)

Eşleşen bir akış sınırlayıcı bulmak için önce akış sınırlayıcının kapasite değerini GPD’ye dönüştürmemiz gerekir.

Bu oldukça basit ve yapmanız gereken tek şey, akış sınırlayıcı kapasitesini dakika başına mL cinsinden 0.38 ile çarparak GPD’ye dönüştürmek.

800 mL için Akış Kısıtlayıcı örneği:

800 x 0,38 = 304 GPD

Bildiğimiz gibi, akış sınırlayıcı derecesi RO membranının 4 katı olmalıdır.

Yukarıdaki derecelendirmeyi 4 yani 304/4’e bölersek 76 GPD elde ederiz. Bu nedenle 75-80 GPD’lik bir RO membranı için 800 mL akış sınırlayıcı kullanmalısınız. (Ama bizler 300-420 civarında kullanıyoruz hesaplanan şekilde kullanmış olsak bir membran filtre yaklaşık olarak normal ömrünün 2-3 kat daha uzatırız ama sarf edilen su miktarı da fazla olur.

Membran filtreler ilk çıktıklarında pahalıydı ve bu şekilde bir planlama yapılmıştı günümüzde membran filtreler biraz daha ucuzladığı için flow değerleri düşürülmüştür.

Türkiye’deki teknisyenlerin çoğu 75 GPD veya 80 GPD RO membranlı arıtma cihazlarında Flow Restrictor 420 yada 300 kullanıyor. Ancak, 550 ml’lik bir akış sınırlayıcı kullanılmasını tavsiye ederiz.

Önerilen akış sınırlayıcı boyutları aşağıdaki tabloda listelenmiştir.

Membran Boyutu (GPD Cinsinden)	Akış Sınırlayıcı Dakika mL
18	200
25	250
36	250 veya 360
50	420 veya 525
75	550 ila 800 arası
80	800
100	800

Su arıtma cihazınızın akış sınırlayıcısını değiştirmek, yenilemek istiyorsanız, royalgreen.com.tr adresinden temin edebilirsiniz .

Daha Yüksek veya Daha Düşük Kapasiteli Akış Kısıtlayıcı Flow Kullanırsam Ne Olur?

Su israfı ve arıtma kalitesi arasında uygun bir denge sağlamak için RO membran GPD ve akış sınırlayıcı kapasitesi eşleştirilmelidir. Eşleşmezlerse, bu aşırı su israfına neden olabilir veya RO membranının ömrünü kısaltabilir.

Boyutlandırma Altında

Daha yüksek kapasiteli bir membran için daha düşük kapasiteli bir akış sınırlayıcı kullanıyorsanız, bu, RO membranının erken boğulmasına, membran ömrünün azalmasına ve arıtılmış suyun TDS değerinde bir artışa neden olacaktır.

Aşırı Boyutlandırma

Daha yüksek kapasiteli bir akış sınırlayıcı kullanırsanız, daha yüksek su israfına ve RO membranının içinde daha düşük basınca neden olur. Bir RO membranı içindeki düşük basınç, saflaştırma kalitesi üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir.

Akış Kısıtlayıcı Flow Ne Zaman Değiştirilmeli?

Bir RO membranı her değiştirildiğinde akış sınırlayıcının değiştirilmesini tavsiye ederiz. Çünkü zamanla, RO membranı ve filtreler gibi, akış sınırlayıcılar da ölçek oluşumu nedeniyle tıkanabilir. Yeni RO membranı farklı bir kapasiteye sahipse, o zaman akış sınırlayıcı da RO membranının kapasitesine göre değiştirilmelidir.

Bu hesaplama membran su maliyetine göre değerlendirilmiş olup normal değerler bunlardır ama su pahalı membran ucuz ise düşük flow kullanılmak suretiyle arıtma işletim maliyetlerinizi buna göre değerlendirip flow değerlerini düşürebilir yada yükseltebilirsiniz. Çok yüksek TDS girişli şebeke sularında ve çok yüksek kireçli sularda flow yükseltilmelidir. Bu vermiş olduğumuz değerler 110 PSI’lik sabit bir basınç pompası altında verilmiştir. Pompa yoksa arıtma cihazınızda şebeke suyunun giriş suyu basınç durumuna göre atık su değerleri farklılıklar gösterebilir.

Bu makalenin eski sürümü Flow Akış Kısıtlayıcı Nedir – Su Arıtma Cihazı Tavsiyesi (galiparduc.com) bu adreste

Yeni bir su arıtma cihazı makalesinde görüşmek üzere….

Kaynak: BMB Bora Akgerman, Galip Arduç