Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOİ)

Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOİ), sudaki organik maddelerin aerobik biyolojik organizmalar tarafından parçalanması için gereken çözünmüş oksijen miktarını ifade eder. Genellikle 20°C sıcaklıkta, 5 günlük bir süre boyunca, bir litre su örneğinde tüketilen oksijen miligramı (mg/L) olarak hesaplanır. BOİ, suyun organik kirlilik seviyesini ölçmek için kullanılan önemli bir parametredir.

BOİ Ölçümü ve Önemi

BOİ ölçümü, atık su arıtma tesislerinin etkinliğinin değerlendirilmesinde kritik öneme sahiptir. Atık su arıtma süreçlerinin amacı, sudaki organik maddeleri gidermek ve böylece BOİ değerini düşürmektir. BOİ değeri, bir atık su arıtma tesisinin ne kadar başarılı olduğunu gösterir. Ayrıca, nehirler, göller ve diğer su kütlelerindeki kirlilik seviyesinin izlenmesinde de kullanılır.

BOİ ve Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ)

BOİ, bazı açılardan Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) ile benzerlik gösterir. Her ikisi de sudaki organik bileşiklerin miktarını ölçer. Ancak KOİ, biyolojik olarak parçalanabilen organik maddelerden ziyade, suda kimyasal olarak oksitlenebilen her şeyi ölçtüğü için daha az spesifiktir.

BOİ’nin Yüksek Olmasının Nedenleri

• Evsel atık sular: Yetersiz arıtılmış evsel atık sular, yüksek BOİ değerlerinin ana nedenlerinden biridir. Evsel atık sular, organik maddeler, deterjanlar ve diğer kirleticileri içerir.
• Endüstriyel atık sular: Endüstriyel tesisler, organik bileşikler, kimyasallar ve ağır metaller de dahil olmak üzere çok çeşitli kirleticileri içeren atık sular üretir. Bu atık suların uygun şekilde arıtılmaması, BOİ değerlerinin yükselmesine yol açabilir.
• Tarımsal faaliyetler: Hayvan gübresi ve kimyasal gübre kullanımı, sudaki organik madde seviyelerini artırarak BOİ yükselmesine katkıda bulunabilir.

BOİ’nin Yüksek Olmasının Etkileri

• Düşük çözünmüş oksijen seviyeleri: Sudaki yüksek BOİ, aerobik organizmaların organik maddeleri parçalaması için gereken oksijen miktarını artırır. Bu, çözünmüş oksijen seviyelerinde bir düşüşe ve suda yaşayan canlılar için yaşanmaz koşulların oluşmasına yol açabilir.
• Alg patlamaları: BOİ yüksek olduğunda, algler hızla çoğalabilir ve zararlı alg patlamalarına neden olabilir. Bu patlamalar su kalitesini bozar, balıkların ve diğer su canlılarının ölümüne yol açabilir ve kötü kokulara neden olabilir.
• Kötü koku ve tat: Yüksek BOİ değerlerine sahip sular kötü koku ve tat oluşumuna sebep olabilir.

BOİ Kontrolü

BOİ kontrolü hem çevresel hem de insan sağlığı açısından elzemdir. BOİ’yi azaltmak için yaygın olarak kullanılan yöntemler şunlardır:

• Atık su arıtımı: Atık su arıtma tesisleri, evsel ve endüstriyel atık sulardaki organik maddeleri uzaklaştırmak için tasarlanmıştır. Arıtma işlemleri, aerobik ve anaerobik biyolojik süreçleri içerebilir.
• Tarımsal uygulamalar: Tarımsal uygulamaların iyileştirilmesi, kimyasal gübrelerin ve hayvan gübresinin kullanımının azaltılması yoluyla BOİ seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir.
• Yağmur suyu yönetimi: Yağmur suyu yönetim teknikleri, yüzey akışını ve buna bağlı kirletici taşınımını azaltmaya yardımcı olarak BOİ değerlerinin yükselmesini önler.

Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOİ), su kalitesinin önemli bir göstergesidir. BOİ seviyelerinin izlenmesi ve kontrolü, çevre ve insan sağlığının korunması için hayati önem taşır. Uygun atık su arıtımı, sürdürülebilir tarım uygulamaları ve etkili yağmur suyu yönetimi yoluyla BOİ seviyelerini düşürmek mümkündür.