Galip Arduç Yönetici
Güneş altında beklemiş damacana ve pet şişelerin insan sağlığına etkisi
Özellikle yılın dokuz ayında güneş ışınlarının etkili bir şekilde var olduğu adamızda güneş ışığı altında beklemiş sular tehlike saçıyor.
Pet şişelerde uzun süre saklanan ya da direkt güneş ışığı altında bekleyen suların insan sağlığını tehdit ediyor. Uzmanlar yaz mevsiminde su tüketiminin vücut ağırlığı ve terlemeye bağlı olarak arttırılması gerektiğini söylerken, güneşte beklemiş pet şişeler ve damacanalar bir kez daha gündemimize girdi. Suyun satış noktalarında dolapta ya da serin yerde bekletilmesi gerekir. Ancak, satış noktasına gelene kadar, özellikle üretim noktaları ve toptancılarda suyun güneşte bekleyip beklemediğinden emin olmak mümkün değil.
Bu sıcak günlerde hemen herkesin elinde pet şişede su görüyoruz. Ancak pet şişeler, özellikle de güneş altında bekletilmiş olanlar, BPA (BisfenolA) riski taşıyor. Yapılan araştırmalar plastiğin hammaddesinde bulunan BPA’nın özellikle kadınlık hormonu olan östrojeni taklit ederek erkeklerde infertiliteye yol açabileceğini; kalp hastalıklarından hormonal sorunlara, kanserden gelişim bozukluğuna kadar pek çok hastalığa sebep olabileceğini ortaya koyuyor. Dış ortamlarda bulunduğunuz zamanlarda su alacaksanız cam şişelerde satılanları tercih edebilirsiniz. Evlerinizde ise musluk suyunu NSF belgesi olan arıtıcılardan geçirerek içiniz.
Sonrasında da mutlaka cam sürahi ya da şişelerde saklayın. BPA içermeyen damacana ve pet şişelerde ise direk güneşe veya sıcaklığa maruz kalmış olanlar da plastik özelliğini yitiriyor ve plastik migrasyonu ile yine farklı sağlık riskleri ortaya çıkabiliyor. Özellikle yaz aylarında araç içerisinde güneş altında kalan pet şişelerin tüketilmemesine özen gösteriniz. Su arıtma cihazı alırken belgelerine dikkat edin Su arıtma cihazları, sağlıklı su elde etmek için doğru alternatiflerdir. Arıtma alacaksanız, ürünün tamamını kapsayan garantisi olup olmadığını mutlaka sorun. Merdiven atlı ürünlere itibar etmeyin ve NSF belgesi olanları tercih edin.
Su arıtma cihazı alacak olanlar sadece ürünün birkaç parçasında değil tamamında bu belgenin olduğundan emin olsunlar. Bu ürünleri taktırdıktan sonra da bakımlarının yapılmasının önemli olup arıtma sisteminin kurulmasından sonra mutlaka sizler de Analiz Laboratuvarına örnek suyunuzu götürüp kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerini yaptırınız. Damacana seçerken şunlara dikkat edilmelidir: -Şişeyle kapak üzerinde suyun adı, üretim tarihi ve cinsi yazılı emniyet bandı (hologram) olmalı. -Su sızdırmamalı, Suyun rengi berrak olmalı, bulanık ya da yeşilimsi olmamalı. -Damacana seçerken damacananın üzerinde fazla çizik olmamasına ve damacana renginin uygun mavilikte olup sarıya dönmemesine dikkat ediniz. Yasaya göre kullanılan damacananın imalı 5 yılı geçmemelidir.
Su sebillerinin yarattığı ciddi tehlike nelerdir?
İş yerlerinin neredeyse hepsinde su sebilleri var. Anında sıcak ya da soğuk su verdiğinden artık evlerde bile tercih edilmekte. Zaman geçtikçe su sebilinin rahatlığını yaşayanları bekleyen ciddi tehlike var. Bağırsak enfeksiyonları ve ishalin neden olduğu zararlı bakterilerin yuvası haline gelen su sebilini en son ne zaman temizlediniz? Evde su sebilini ortamın koşuluna göre en az 3 ayda bir temizlememiz gerekir. Fakat iş yerlerinde en az 2 ayda bir temizlik yapılmalı. Zararlı mikrop ve bakterilerin uğrak bir yeri olan su sebili, hastalıklara kapı aralayan bir cihaz olmasını istemezsiniz.
Sebil temizlemede 2 etkili yardımcınız: Sirke ve Limon
Sirke, doğal bir asetik asit içeren sulu çözeltidir. Bu özelliğiyle sirke çok iyi bir dezenfektandır. Limonun içinde su ise yaklaşık %5 asittir. PH değeri 2 ile 3 arasındadır. Bu iki asitli maddeyi nasıl birleştireceğiz? Şimdi onu anlatalım.
- Önce 1 litre üzüm ya da elma sirkesi ve 1 adet limonumuzu marketlerden temin etmeliyiz. -Limonu sıkarak suyunu süzelim.
- Öncelikle boş damacanayı üçte bir oranına kadar temiz su ile dolduralım. Çeşme suyu olabilir.
- Su doldurduğum damacananın içerisine 1 litre üzüm sirkesini ve sıkılmış limonu içine dökünüz.
- Sebilin içinde eski su kalacağı için, her iki musluğunu ve arkadaki tahliye tapasını açalım. Bittikten sonra tapa ve muslukları kapatın.
- Su sebili içinde su kalmadıysa, artık damacanada hazır bekleyen sirkeli suyu sebilin yuvasına aynı dolu damacanayı takarmış gibi ters koyun.
- Damacanadan suyu çeken sebil suyu içine çekene kadar bekleyin. Sebil artık suyu haznesine tam aldığı için, işlemlere başlayabiliriz.
- Her 1 saatte sıcak ve soğuk musluklarından ikişer bardak su çıkartınız. Böylece yaklaşık 3 saat geçecektir.
- Şimdi tüm muslukları ve tahliye tapasını tekrar açarak sebilin içini boşaltınız.
- Boş damacanayı normal su ile yarısına kadar doldurup musluklardan boşaltıp sebili yıkayınız.