Lewisit (L) ve Hardal-Lewisite Karışımı (HL) kimyasal savaş ajanlarıdır. Her iki madde de cilt ve solunum yolları üzerinde ciddi hasara yol açabilir ve ölümcül olabilirler.
Kimyasal sınıflandırmada, Lewisit ve Hardal-Lewisit karışımı, savaş ve terör eylemlerinde kullanılan ajanlar arasında yer alır.
Lewisit, sardunya çiçeğine benzer bir koku yayabilen renksiz ve yağlı bir sıvıdır. Hardal-Lewisit karışımı ise sarımsak benzeri bir kokuya sahip olan bir sıvıdır. Bu karışım, Lewisit ile HD olarak adlandırılan bir sülfür hardalın birleşiminden oluşur.
Geçmişte, 1930’larda Japonya’nın, Lewisiti Çinli güçlere karşı bir kimyasal silah olarak kullandığına dair iddialar olmuştur ancak bu raporlar kesin olarak doğrulanmamıştır.
Kimyasal Silahlar Sözleşmesi uyarınca, Amerika Birleşik Devletleri’nde depolanmış olan tüm Lewisitlerin Nisan 2007 tarihine kadar yok edilmesi gerekmektedir. Bu, uluslararası bir anlaşmanın zorunlu kıldığı bir durumdur.
- Lewisit (L): Lewisit, cilt üzerinde ciddi yanıklara ve solunum yollarında hasara neden olan bir kimyasal maddedir. Lewisit ayrıca ciddi göz hasarına da neden olabilir. Bu madde ilk olarak I. Dünya Savaşı sırasında geliştirilmiştir ama savaşın bitimine kadar kullanıma hazır olmamıştır. Lewisit, bir vesicant (blister agent) veya kabarcık ajanıdır; ciltle temas ettiğinde ciddi kabarcıklar ve yanıklar oluşturur.
- Hardal-Lewisite Karışımı (HL): Bu karışım, hardal gazı (H) ve lewisit (L) içerir. Hardal gazı, cilt, gözler ve solunum yollarında hasara neden olan bir vesicant veya kabarcık ajanıdır. Lewisit ve hardal gazının karışımı, her iki maddenin de yıkıcı etkilerini birleştirir.
Bu tür kimyasal savaş ajanlarına maruz kalma durumunda, hemen tıbbi yardım alınmalı ve maruz kalınan bölge bol su ile yıkanmalıdır. Uygun kişisel koruyucu ekipmanın (örneğin gaz maskesi, kimyasal koruyucu elbise) kullanılması, bu maddelere maruz kalmayı önlemeye yardımcı olabilir. Kimyasal savaş ajanlarının kullanımı, uluslararası hukuka göre yasaklanmıştır.
CAS numarası, Chemical Abstracts Service (CAS) tarafından kimyasal bileşiklere, polimerlere, biyolojik dizilimlere, karışımlara ve alaşımlara atanmış benzersiz bir kimyasal bileşik tanımlayıcısıdır. Lewisit ve Hardal gazının CAS numaraları aşağıdaki gibidir:
- Lewisit (L): Lewisit’in CAS numarası 541-25-3’tür.
- Hardal gazı (H): Hardal gazının (Bis(2-chloroethyl) sulfide) CAS numarası 505-60-2’dir.
Her iki bileşenin karışımı olan Hardal-Lewisite Karışımı (HL) için özgün bir CAS numarası olmayabilir çünkü CAS numaraları genellikle bireysel kimyasal bileşiklere atanır. Ancak, bu iki bileşenin karışımının etkilerini değerlendirmek için her bileşenin ayrı ayrı CAS numaralarına bakabiliriz.
Lewisit (L) Kimyasal Özellikleri
- Kimyasal Adı: Dichloro(2-chlorovinyl)arsine
- Kimyasal Formülü: ClCH=CHAsCl2
- CAS Numarası: 541-25-3
Lewisit (L) Fiziksel Özellikler
Lewisit, açık sarıdan koyu kahverengiye kadar değişen bir renkte, yağlı bir sıvıdır. Odoriferous (kötü kokulu) bir madde olup, çürük çiçekler, hardal, çürümüş soğan veya sarımsak gibi kokar.
- Kaynama Noktası: 190 °C
- Erime Noktası: -1 °C
- Yoğunluğu: 1.89 g/cm³
Lewisit, suda çözünmez ancak çeşitli organik çözücülerde çözünür.
Hardal Gazı (H) Kimyasal Özellikleri
Kimyasal Adı: Bis(2-chloroethyl) sulfide
Kimyasal Formülü: C4H8Cl2S
CAS Numarası: 505-60-2
Hardal Gazı (H)Fiziksel Özellikler
Hardal gazı, renksiz veya sol sarı, yağlı bir sıvıdır ve kokusu hardal, sarımsak veya soğanı andırır.
- Kaynama Noktası: 217 °C
- Erime Noktası: 14.4 °C
- Yoğunluğu: 1.27 g/cm³
Hardal gazı, suda çok az çözünür ancak çeşitli organik çözücülerde çözünür.
Her iki madde de, temas ettiğinde ciltte ve gözlerde ağır hasara neden olan vesicant (blister ajanları) gruplarına aittir. Bunlar ayrıca solunum yolu hasarına da neden olabilir ve akciğerlerde ciddi tahriş ve ödem oluşturabilirler. Yüksek dozlarda maruz kalma ölümcül olabilir.
Lewisite Benzer Eş anlamlı (sinonim) İsimleri
Kimyasal bileşikler, genellikle çeşitli isimlere sahip olabilirler; bu genellikle onların kimyasal yapılarına, kimyagerler veya diğer bilim insanları tarafından verilen isimlere veya belirli bir endüstriyel veya bilimsel bağlama bağlı olarak kullanılan isimlere dayanır.
İşte Lewisit için bazı sinonimler:
- C035965
- lewisite
- Lewisite 1
- LEWISITEL-1
- CHLORVINYLARSINE
- Lewisite, (Z)-isomer
- 2-Chlorovinyldichloroarsine
- GIKLTQKNOXNBNY-OWOJBTEDSA-N
- Chlorovinylarsine dichloride
- DICHLORO(2-CHLOROVINYL)ARSINE
Bu terimlerin çoğu, Lewisit’in kimyasal yapısını tanımlar veya Lewisit’in belirli bir formunu veya izomerini belirtir. Örneğin, “2-Chlorovinyldichloroarsine” ve “DICHLORO(2-CHLOROVINYL)ARSINE”, Lewisit’in kimyasal formülünü belirtir. “GIKLTQKNOXNBNY-OWOJBTEDSA-N” ise Lewisit’in IUPAC International Chemical Identifier (InChI) kodudur.
Toksisite değerlendirmesi
Lewisit ve hardal gazı, cilt ve gözlerde ağır hasara yol açabilen, solunum yolu tahrişi ve akciğer ödemi oluşturabilen vesicant (kabarcık ajanları) grubuna aittir. Hem lewisit hem de hardal gazı, temas veya inhalasyon yoluyla alındığında potansiyel olarak ölümcül olabilirler.
Lewisit (L): Lewisit, insanlarda ciddi dermatit, göz hasarı ve solunum yolu tahrişi yaratan bir vesicanttır. Göz hasarı, korneada ülserasyon ve bulanık görme de dahil olmak üzere ciddi ve potansiyel olarak kalıcı olabilir. Solunum yolu tahrişi, bronşit, pnömoni ve pulmoner ödemle sonuçlanabilir. Lewisit ayrıca sistemik bir arsenik zehirlenmesine neden olabilir, bu da gastrointestinal rahatsızlıklar, anemi ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Hardal Gazı (H): Hardal gazı, cilt ve gözlerde ciddi yanıklar ve tahrişler yaratır. Cilt hasarı genellikle ağrısızdır ve maruz kaldıktan saatler sonra veya bazen birkaç gün sonra ortaya çıkar. Hardal gazı solunduğunda, solunum yolu tahrişi, öksürük, nefes darlığı ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden pulmoner ödem oluşabilir. Hardal gazı ayrıca kemik iliği hasarına neden olabilir, bu da beyaz kan hücrelerinin ve plateletlerin sayısında azalmaya ve enfeksiyon veya kanama riskinin artmasına yol açabilir.
Her iki ajan da ciddi sistemik toksisiteye neden olabilir ve hızlı tıbbi müdahale gerektirir. Özellikle yüksek dozlarda veya uzun süreli maruz kalma durumlarında, bu ajanlar ölümcül olabilir. Kimyasal savaş ajanları olarak, lewisit ve hardal gazının kullanımı uluslararası hukuka göre yasaktır.
Lütfen bu bilgilerin, genel bir değerlendirmeden daha fazlası için tıbbi profesyoneller tarafından sağlanan özel tavsiyelerin yerini almadığını unutmayın. Ayrıca, bu bilgilerin sağlıkla ilgili her türlü karar için tam ve doğru bir temel oluşturmadığını da unutmayın.
Yorum yap