Atık Suların Geri Kazanım Teknikleri
Geri kazanılmış su, suyun tekrar kullanımı için uygun kalitede olduğu kabul edilen, işlenmiş bir atık sudur. Atık suyun tekrar kullanımı, atık suyun arıtma verimliliğini arttırır ve daha sonra doğal ortamlara kirletici emisyonun azaltır. Atık suların arıtılması ve geri kazanılmasındaki amaç var olan su kaynaklarını korunumu ve temiz su kaynakları üzerine düşen yükün azaltılmasıdır.
Atık suların geri kazanılması ve yeniden kullanılmasında atık suyun belli standartlara getirilmesi ve belli parametrelerin göz önünde tutulması gerekmektedir. Atık suyun yeniden kullanımı teorik olarak, uygun koşullar sağlanması durumunda her zaman mümkündür. Buda, şüphesiz ekonomik imkanlara bağlıdır.
Arıtılmış atık suyun kalitesi ile suyun geri kullanım amacına göre istenen su özellikleri birbiriyle uyumlu olmalıdır. Arıtılmış atık suyun geri kullanımı için seçilecek teknoloji; arıtılmış atık suyun özellikleri, geri kullanım amaçları için kalite kriterleri, güvenilirlik, işletme kolaylığı ve ekonomik imkan konuları göz önüne alınarak belirlenmelidir.
Birçok Akdeniz ülkesinin kentsel alanları hızla artmaktadır. Bu yüzden, sürdürülebilir nitelikte olan ve topluluğun sanitasyon ihtiyaçlarıyla uyum ve büyüme yeteneğine sahip ekolojik sağlık sistemleri uygulanmalıdır.
Uygun artım sisteminin ne olduğuna karar vermek için, bölgenin iklimini, topoğrafyasını ve sosyo-ekonomik faktörleri dikkate alınmalıdır. Bu alanda, mevcut atık su arıtma yöntemlerini iyileştirmek veya optimize etmek için araştırmalara büyük ihtiyaç duyulmaktadır.
Bir evsel atık suyun sulama suyu olarak geri kazanılmasında su kalitesi açısından kullanılabilecek en önemli patojen mikroorganizma, indikatörler, koliform konsantrasyonudur. Tablo 3’de atık su geri kazanımında uygulanan arıtma teknolojileri ve giderdikleri kirleticiler verilmiştir.
Atık sular tarımsal sulamada yeniden kullanılırken, dikkat edilmesi gereken kriterler vardır. Bunlar, sulanacak bitkide meydana gelebilecek birikme, patojen mikroorganizmaların halen yaşama riski ve kimyasal maddelerin birikmesi durumudur. Yeşil alanların sulanması durumunda ise halkın bu bölgeye girmesi, eser elementlerin birikmesi gibi riskler vardır. Geri kullanım durumunda, bu riskler göz önüne alınır.
Atık suyun tekrar kullanılmasının başarılı bir şekilde geliştirilmesi, atık su ıslah teknolojisinin gelişimine bağlı olan arıtılmış atık suyun kalitesi ile yakından ilişkilidir.
Atık suyun tekrar kullanılmasında günümüzde kullanılan teknolojiler, sodyum hipoklorit, ultraviyole (UV) radyasyon ve O3 gibi oksidanlar, anaerobik, olgunlaşma havuzları ve inşa edilen sulak alanlar gibi biyolojik işlemler, orta filtrasyon ve membran filtreleme gibi fiziksel ayrımlar ve elektrokimyasal işlemlerdir. Geri kazanılan suyun en zararlı kirleticileri tuzluluk, patojenler, ağır metaller ve ortaya çıkan kirleticileri kapsar.
Ters ozmoz (RO), tuzdan arındırmanın mükemmel bir sonucudur ve en sık uygulanan tuzdan arındırma teknolojisidir. Başlangıçta elektriksel iletkenliği 2020 μS/cm olan atık suyu %81; 280 mg/L olan Na+ konsantrasyonunu %83 ve 48 mg/L’lik başlangıç Cl konsantrasyonunu ise %80 oranında ters ozmoz ile giderebilmişlerdir.
Ters ozmoz, sodyum iyonlarını ve iki değerlikli katyonları giderebilir ve bu nedenle, sodyum adsorbsiyon oranının (SAR) düşüşünde çok etkilidir.
Ters osmoz kullanımı ile 1.8 başlangıç SAR’ında %61’lik bir SAR giderim gerçekleştiğini tespit etmiştir. Dezenfeksiyon için, yani patojenlerin giderilmesi için, önerilen teknoloji ultraviyole arıtımdır. Araştırmacılar, atıkların patojen içeriğinin ultraviyole arıtımdan sonra ilgili standartlara ulaşabileceğini bulmuştur.
Olgunlaşma havuzları, patojen gidermede mükemmel bir kabiliyete sahiptir. 4 log birimi Escherichia coli, 1 log birimi Streptococcus ve helmint yumurtalarının %100’ü bir dizi anaerobik, fakültatif ve olgunlaşma havuzlarında arıtımdan sonra giderilmiştir. Buna ek olarak, bir ultrafiltrasyon membranı işlemi ile virüslerin tamamen azaltılmasının mümkün olduğunu bulmuşlardır.
Ağır metallerin uzaklaştırma teknolojileri kimyasal çökeltme, biyosorpsiyon, membran filtrasyon ve elektrokimyasal işlemler vb. dir. Hyun ve Lee’nin (2009) sonuçları bir dizi anaerobik-oksik-anoksik biyofilm filtrasyon (AOBF) ve membrandan sonra optimal çalışma koşulları altında Fe, Mn, Cu, Cr ve Pb gibi ağır metaller için %95’lik bir giderme verimi elde edildiğini göstermiştir.
Filtrasyon işlemleri ve tüm ağır metallerin nihai konsantrasyonları, tarımsal sulama için uygun olduğu ortaya koymuştur.
Atık suyun yeniden kullanılması için tarımsal sulama için granüle ferrik hidroksit adsorbe edici, filtre ve UV lamba içeren alan işleme sistemi (FTS) de uygundur ve araştırma sonuçları, As’ın%76’sını, Cd ve Cu’nin%80’ini, %88 Cr ve Pb ve %97’ye kadar Zn giderebildiğini göstermiştir.
Kum filtrasyonu ve ozonlama ile kanalizasyon arıtma tesisinin ikincil atık suyunda 24 ilaç ve kişisel bakım ürünleri ile endokrin bozucu kimyasalların uzaklaştırılmasını incelemiş ve çoğu kirleticinin giderilmesinin %80’den fazla olduğunu bulmuştur.
Kentsel atık su arıtma tesisinin atık suyunda 0,5-5 μg/L olan antibiyotiklerin ve östrojenlerin ozondan sonra %90-99 oranında uzaklaştırıldığını tespit etmişlerdir.
Tablo 3. Atıksu geri kazanımı için uygulanan arıtma teknolojileri ve giderdikleri kirleticiler
Arıtma birimleri | Askıda katı maddeler | Kolloidal madde | Partiküler organik madde | Çözünmüş organik madde | Azot | Fosfor | Eser maddeler | Toplam çözünmüş madde | Bakteri | Protozoa | Virüs |
İkincil arıtma | X | X | |||||||||
Nütrient giderimi | X | X | X | ||||||||
Filtrasyon | X | X | X | ||||||||
Yüzey filtrasyonu | X | X | X | X | |||||||
Mikrofiltrasyon | X | X | X | X | X | ||||||
Ultrafiltrasyon | X | X | X | X | X | X | |||||
Flotasyon | X | X | X | X | X | ||||||
Nanofiltrasyon | X | X | X | X | X | X | X | ||||
Ters osmoz | X | X | X | X | X | X | X | X | |||
Elektrodiyaliz | X | X | |||||||||
Karbon adsorpsiyonu | X | X | |||||||||
İyon değiştirme | X | X | X | ||||||||
İleri oksidasyon | X | X | X | X | X | ||||||
Dezenfeksiyon | X | X | X | X |
TiO2 ile güneş fotokatalizasyonu sonrasında ortaya çıkan kirleticilerin konsantrasyonlarının tespit sınırının altında olduğunu bulmuşlardır. Teknolojideki gelişmelere paralel olarak, atık su, en zorlu kalite gerekliliklerini karşılamak ve arzulanan herhangi bir amaç için, hatta içme suyu tedarikini de içerecek şekilde kullanılabilir.
Geri kazanılmış suyun potansiyel kullanımları gerçekten sınırsızdır. Bununla birlikte, konvansiyonel arıtımlara tabi tutulmuş atık su tarımsal önemi olan ya da halk sağlığı açısından önem taşıyan ve potansiyel yeniden kullanımları etkileyen bazı safsızlıklar içerebilir.
Atık Suların Yeniden Kullanım Alanları
Nüfus yoğunluğunun fazla olduğu yerlerde, kurak bölgelerde ve kaliteli suyun kısıtlı olduğu durumlarda atık su önemli bir su kaynağı olabilir. Ortada olan bu durum su kaynaklarına yardımcı olmak için yeni uygulama ve yöntemlerin önemini vurgulamaktadır.
Bu uygulamaların başında, atık suların arıtılıp yeniden kullanılması gelmektedir. Yeniden kullanım kelimesi incelendiğinde, benzer anlam taşıyan kelimeler İngilizce de bulunmaktadır. Bunlardan bazıları; iyileştirmek, arıtmak ve yeniden kullanılabilir hale getirmektir.
Kullanılmış suların belli amaçlarla, kullanım amacına uygun seviyede arıtılıp kullanılmasına ‘Yeniden Kullanım’ denir. Atık suların geri kazanımının birçok faydası vardır. Bunlar:
- Sürdürülebilir bir su kaynağı olmaktadır ve gerekli kontrollerle güvenilir su kaynağıdır.
- Enerji tüketiminin azalmasına neden olur.
- Temiz su kaynaklarının az tüketilmesini sağlar.
- Yüzey sularının kalitesinin bozulmasını azaltmaktadır.
- Su temini maliyetlerinin azalmasını sağlar.
Sonuç olarak, çeşitli kullanım alanları için arıtılmış sular yeniden kullanılabilir. Tablo 4’te arıtılmış atık suların kullanım alanları ve uygulamaları verilmiştir.
Tablo 4. Arıtılmış atık suların kullanım alanları ve uygulamaları
Yeniden Kullanım | Uygulamalar |
Çevresel | Dere akımı düzenleme Bataklık ve sulak alanlar Rekreasyonel alanlar (parklar, göller) Balıkçılık ve su kültürü |
Tarım ve Bahçe Sulama | Yem ve tohum mahsulleri Yenilebilir Mahsuller Temel besleme suyu Çim ve ormanlar Fidanlık |
Yeraltı Suyu Reşarjı | Buzlanmaya karşı koruma İçilebilir akiferin reşarjı Tuzlu su girişi kontrolü Depolama |
Kentsel | Yangından Korunma Tuvalet sifonu Sokak/Araba Yıkama Toz kontrolü İklimlendirme |
Endüstriyel | Soğutma Kazan besleme İnşaat Baca gazi temizleme |
İçme Amaçlı | Direkt İçme Indirekt İçme |
Kentsel Amaçlı Yeniden Kullanım
Kentsel amaçlı kullanım içme suyu dışında çeşitli amaçları kapsamaktadır. Bu amaçlar;
Park ve rekreasyon alanlarının, okul bahçeleri ve spor alanlarının, otoyol kenarlarının, oyun alanları, halka ait bina ve tesis çevrelerindeki yeşil alanların sulanması,
- Ofis, dükkan ve endüstri çevrelerindeki yeşil alanların sulanması,
- Golf sahalarının sulanması,
- Oto yıkama, yangın söndürme ve toz kontrolünde su temini,
- Şelale, çeşme ve havuz gibi dekoratif kullanımlarda su ihtiyacı,
- Endüstriyel ve ticari binaların tuvalet suyunda kullanımını içermektedir
Arıtılmış atıksular; bataklık iyileştirme, gölleri besleme ve akarsu akımlarını arttırma gibi uygulamalar amacıyla da kullanılır. Golf sahaları, balıkçılık ve yüzme gibi amaçlarla atıksular yeniden kullanılacaksa ilave bir arıtma gereksinimi duyulmaktadır. Banyo ve yüzme amaçlı kullanılan arıtılmış atıksular dezenfeksiyon gibi aşamalardan geçer. İnsan sağlığının korunması ve dermatolojik etkiler de dikkate alınmalıdır. Kalite gereksinimleri
Avrupa Banyo Suyu Kalite Direktifi 76/160/EEC ile belirlenmiştir. Chang ve ark (2012) yaptığı çalışmaya göre, Beijing, Çin’de, kentsel su, genelde kentsel peyzaj ve yol süpürme gibi kamu hizmetleri için toplam 4.2 × 108 m3/yıl olarak kullanılmıştır. Buna karşılık 2010 yılında kamu hizmetleri için 1.46 × 107 m3 geri su kullanılmış ve belediye genel su tüketiminin %3,5’ini gerçekleştirmiştir.
Endüstriyel Amaçlı Yeniden Kullanım
Geri kazanılmış suların endüstride kullanılması, gelişmiş ülkelerde çok yaygındır. Birçok endüstri, içme suyu niteliğindeki suya ihtiyaç duymadığından geri kazanılmış su idealdir. Endüstriyel atık suyun tesis içinde geri çevrimi, genellikle prosesin bir parçası şeklinde uygulanmaktadır.
Endüstride geri kazanılmış su, soğutma kuleleri, kül sulama, radyoaktif atıkların seyreltilmesi, baca gazı yıkama, petrol rafineleri, metal fabrikaları ve kazanlar gibi proseslerde kullanılabilir. Soğutma suları, tek başına en büyük endüstriyel su ihtiyacı oluşturur ve pek çok endüstri için geri kazanılmış suyun en yaygın kullanım yöntemidir. Ancak soğutma suyu olarak geri kazanılmış atık suların kullanılması halinde; korozyon, çökelek ve mikrobiyal büyüme konularına dikkat edilmelidir. Tüm kazanlarda içme suyu ve arıtılmış atık su ile çalışmalarda sertliğin sıfıra yakın olması istenir.
Kazanlarda; kalsiyum, alüminyum; magnezyum ve silisyum çökelek oluşturduğu için arıtılması istenir. Pekin’in geri kazanılmış atık su dağıtım sistemleri kapsamındaki ısı güç santralleri, belediye tarafından temiz su yerine yenilenmiş atık su kullanılmasını zorunlu kılmaktadır 2010’da merkezi şehirdeki 9 ısı enerjisi tesisi, geri kazanılan atık suyu soğutma suyu sistemlerine entegre etmiştir. Soğutma suyu olarak potansiyel tüm sanayi kullanıcıları tarafından kabul edilen geri kazanılmış atık su ile endüstriyel üretim için geri kazanılan atık su miktarı,% 27.45 artarak 1.4 × 108 m3/yıl olacaktır.
Hindistan’da sıkılaştırılan normlar süt endüstrilerini etkin atık su arıtma proseslerine ve sıfır deşarj arıtma ünitesine zorlamaktadır. Bununla birlikte, atık suları azaltmak ve su ıslahı ve sürdürülebilirliği teşvik etmek için mevcut standart bir protokol bulunmamaktadır. Bu sorunu çözmek için,
Hindistan’ın en büyük süt endüstrisi yeniden kullanım için bir çerçeve geliştirilmiştir. Bu çalışmada, atık suların kaynakları tespit edilmiş ve su ıslahı ve yeniden kullanımı için benzersiz bir plan önerilmiştir. Sonuçlar, günde ortalama % 5’den fazla su geri kazanılabileceğini göstermektedir. Atık su arıtma tesisinin simülasyonu, ıslaha yardımcı olabilecek su kalitesini artırmak için öneriler sunmak için gerçekleştirilmiş ve bu simülasyonlara dayanan değişiklikler, biyogaz üretiminde %10’luk bir artışa neden olabilecektir.
Çevre ve Rekreasyon Amaçlı Yeniden Kullanım
Çevresel amaçlı atık suların yeniden kullanımı, sulak alanların restorasyon amaçlı kullanımının arttırılmasını içerir. Rekreasyon amaçlı yeniden kullanım alanları ise; golf sahalarının sulanması, yüzme alanları, balık üretim havuzları, gölet ve havuzlardır. Ancak geri kazanılmış suların çevre ve rekreasyon amaçlı kullanımında; bakteri ve virüse bağlı sağlık etkileri, ötrofikasyon, koku ve estetik etkilere dikkat edilmelidir.
Candela ve ark. (2007) yaptığı çalışmada, golf sahası sulamasında arıtılmış atık su kullanılmıştır. Altındaki toprak ve akiferin bu tür su kullanımından etkilenip etkilenmediğini değerlendirmek için, atık su arıtma tesisinde, stabilizasyon lagünü, yeraltı suyu ve toprak profillerinden birkaç aylık bir süre boyunca numuneler alınmıştır.
Toplam koliform ve aerobik bakteri, toprak su basıncı ve toprak suyu içeriği ile vadoz zonunun sulama suyu, akifer ve suyunun kimyasal analizleri yapılmıştır. Çalışma sırasında birkaç kez alınan toprak profilleri, yaz aylarında kısa bir süre dışında koliformların olmadığını göstermektedir. Vadoz zonunda akiferdeki Cl– konsantrasyonu sulamaya başladıktan on ay sonra 1200 mg/L’ye kadar yükselirken üst 60 cm toprakta 1000 mg/kg’dan fazla NaO2 artışı gözlenmiştir.
Yeraltı Suyu Beslemesi Amaçlı Yeniden Kullanımı
Kentsel atık su arıtma tesislerinden yüksek oranda atık su kullanarak yönetilen akifer şarjı dolaylı içme suyu suyunun yeniden kullanılması için umut verici bir strateji olarak kabul edilmiştir. Arıtılmış atık sular yer altı suyunu beslemek amacıyla kullanılabilir. Gelişmiş bazı ülkelerde (ABD,
Hollanda, Almanya gibi), arıtılmış atık sular zemine sızdırılarak toprağın da arıtma kapasitesinden yararlanmak istenmektedir. Geri kazanılan kentsel atık suyuyla yeraltı suyu şarjı, bir projeye başlamadan önce dikkatle değerlendirilmesi gereken geniş bir teknik ve sağlık zorluklar yelpazesi sunmaktadır.
Günümüzde, sağlık riski ile ilgili bazı belirsizlikler nedeniyle, geri kazanılmış atık suyun yeraltı suları için geniş bir kullanım alanı bulması sınırlıdır. Ülkemizde arıtılmış suların yeraltı suyu beslemesinde çok dikkatli olunmalıdır. Çünkü yeraltı suları içme ve kullanma suyu olarak sıklıkla kullanılmaktadır.
Beslenen yeraltı suyunun içme suyu kalitesinde olmasına dikkat edilmelidir. Kaliforniya Eyaleti Yeraltı Suyu Geri Kazanma Kriterleri temkinli bir yaklaşımın bir örneği olarak ele alınmaktadır. Buna ek olarak, Dünya Sağlık Örgütü’nün İçme Suyu Kalitesi için Kılavuz İlkelerinin geliştirilmesinde kullanılan metodolojinin bir özeti, yeraltı suyu şarjına uygulanabilecek kirleticiler için sayısal değerlerin nasıl oluşturulduğunu göstermektedir.
Arıtılmış atık sular yeraltı suyuna farklı yöntemlerle verilebilmektedir. Bunlar; yüzeysel püskürtme, kum filtrasyonu, nehre deşarj, doğrudan enjeksiyon ve toprak su arıtma sistemleridir.Yuan ve ark., (2017) yaptığı çalışmada, yönetilen akifer şarjı (YAŞ) için atık su çıkışındaki kritik kirleticilerin tanımlanmasına yönelik çok kriterli bir yaklaşım geliştirilmiş ve güney Ontario, Kanada’da bulunan bir yerde kullanılarak uygulanmıştır.
Bu yaklaşımın önemli bir özelliği, atık sularda oluşabilecek potansiyel ve beklenen sağlık veya çevresel etkilere dayanan her kirletici grubu için temsili bileşiklerin seçilmesidir. Sonuçlar, YAŞ için Şarj Edilen Su Kalitesi Hedeflerinin, mevcut suyun yeniden kullanımı, içme suyu ve çevresel su kalitesi düzenlemelerin/yönergelerine dayalı olarak tanımlayabileceğini göstermiştir.
İçme suyu Kaynaklarının Arttırılması Amaçlı Yeniden Kullanım
İçme sularının arttırılması amacıyla arıtılmış atık sular, yeraltı suyu ve yüzeysel sularla karıştırılır. Buna ilave bir arıtım yapılarak su dağıtım sistemlerine verilir. Arıtılmış atık sular direkt içme ve indirekt içme olarak yeniden kullanılabilir.
Tarımsal Amaçlı Yeniden Kullanım
Evsel atık su Bronz Çağı’ndan (M.Ö. 3200-1100) beri tarih öncesi uygarlıklar (örneğin Mezopotamya, İndus vadisi ve Minos) tarafından sulama amacıyla kullanılmıştır. Bundan sonra atık su, Helen uygarlıkları tarafından, daha sonra Romalılar tarafından şehirleri çevreleyen alanlarda (örneğin,
Atina ve Roma) sulama ve gübreleme amacıyla kullanılmıştır. Daha yakın tarihte, atık suyun tarım amaçlı kullanıldığı görülmektedir. Tarımsal faaliyetler için atık suların yeniden kullanılması su kaynakları yönetiminin bir başka yöntemini oluşturmaktadır. UNESCO-WWAP (2003) ‘e göre, dünyanın geri çekilen suyunun %70’inden fazlası tarımsal sulama için kullanılır. Bu nedenle, sulama suyunun sadece bir kısmını karşılaması gerçeğine rağmen, sulamada arıtılmış atık suyun uygulanması için büyük bir potansiyel söz konusudur.
Tarımda arıtılmış atık suların kullanımının pek çok avantajı vardır. Öncelikle üretimin artmasına katkıda bulunur. Bunun nedeni arıtılmış atık suların, bitkinin besin maddesi olan nütrientleri içermesidir. Arıtılmış atık suların nütrient açısından zengin olması zirai amaçlı geri kullanımda artışa neden olmaktadır. Sulamada geri kazanılmış su kullanıldığında, ağır metaller ve biyokimyasal oksijen ihtiyacı (BOD) gibi kirleticiler, toprak ve bitkiler tarafından alınma ve filtrasyon işlevleri nedeniyle giderilebilir.
Sulama, toprak verimliliğini artırabilir ve geri kazanılmış su alan bitkilerin büyümesini teşvik edebilir. Ek olarak, ıslah edilmiş sudaki azot ve fosforun çoğu, bitkiler tarafından kolaylıkla kullanılabilen formlarda bulunur. Toprakta ilgili element içeriklerindeki değişiklikler nedeniyle, geri kazanılmış sulama ile topraktaki enzim faaliyetleri de iyileştirilebilir.
İyileştirilmiş su, azot, fosfor ve potasyum gibi birçok besleyici içerdiğinden, geri kazanılmış su ile tarımsal sulama, gübre kullanımını azaltabilir ve bitkisel üretim maliyetinden tasarruf edebilir. Örneğin, azot ve fosfor kullanımının, geri kazanılmış sulama ile Pekin’de sırasıyla 7140-8610 ton ve 1119-1590 ton/yıl azaltabileceği tahmin edilmiştir.
Geri kazanılan su, kentsel su kullanımı için araba yıkama ve yol temizleme gibi ekonomik bir su kaynağı sağlar. Atık suların tarımsal amaçlı kullanımına elverişli olan sektörlere örnek; konserve, şeker, gübre, süt ürünleri, meşrubat ve kağıt endüstrisi verilebilir. Ancak solvent, yağ, ağır metal, petrol ürünleri ve toksik madde içeren atık su üreten endüstrilerin atık sularının tarımda kullanılması önerilmemektedir.
Günümüzde, arıtılmış atık suyun tarımda kullanılması, genellikle çevresel veya insani riskler olmaksızın planlanmakta ve amaçlanmaktadır. Arıtılmış kentsel suların tarımsal kullanımında en önemli endişeler, insan ve çevre sağlığı yönleriyle, başka bir deyişle, üretilen gıdanın kalitesi ve güvenliği ile tarım işçilerinin sağlığı ilgilendiren konularla ilgilidir. Diğer endişeler, topraktaki tuzluluk ve su sızma oranı ile besin sızıntısının sebep olduğu ağır metal birikimi ve kirliliği içermektedir.
Aslında, ikincil atıklar, tarım için belirli konsantrasyonlara kadar yararlı olan besinlerin yanı sıra, sürdürülebilir tarım, yer altı suyu kalitesi, toprak kalitesi ve insan sağlığını da tehlikeye atabilecek çözünmüş katıları, ağır metalleri, böcek öldürücüleri ve patojenleri içerir.
Bu endişeler için mevcut çözümler, tarımsal üretime uygun atık su üretebilen ileri atık su arıtma tekniklerinde mevcuttur. Bununla birlikte, bu tekniklerin varlığı, tarımsal sulamada arıtılmış atığın doğru bir şekilde uygulanmasının garanti altına alınması için yeterli değildir.
Bunun için sadece sulama suyu kalite standartlarını tanımlamakla kalmamakla birlikte, spesifik arıtım yöntemlerinin uygulanmasıyla bu standartların karşılanıp karşılanmadığını değerlendirmek de gereklidir. İlk bakış açısı ile, sulama suyu için birkaç yönerge bulunmaktadır.
Ayers ve Westcot (1985) tarafından bildirilen standartlar genellikle tuzluluk ve spesifik toksisite için dikkate alınmıştır; Bununla birlikte, bu standartlarda, Dünya Sağlık Örgütü, (2006) Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı, US EPA (2004) ve farklı ülkeler için tanımlanan yönetmelikler de dahil olmak üzere çeşitli yönergelere uyan patojenite göz önüne alınmaz.
İkinci hususla ilgili olarak, sulamada kullanılacak ikincil atık suların ileri arıtımı uygulaması, genellikle standartlara uyulması gereken raporlama yapılmaksızın yayınlanmaktadır. Tarımsal sulama için kullanılan geri kazanılmış atık su, art arda azalan yeraltı suyun yerine geçmektedir. 2010 yılında, 400 km2‘lik ekili araziye Pekin’in güneydoğusundaki tarımsal amaçlı 3 × 108 m3geri kazanılmış atık su kullanılmıştır.
Agrafioti ve ark., (2012)’nin yaptığı çalışmada, Yunan Girit adasında tarımsal sulama için arıtılmış kentsel atık suyun geri kazanılmasına ilişkin stratejik bir plan sunulmaktadır. Bitki türü olarak zeytin ağaçları, üzüm bağları ve marullar, çiğ yenmiş sebzelerin seçilmiştir. Suyun yeniden kullanım kriterleri, yukarıda bahsedilen bitkilerin sulamasına ilişkin kriterlerdir.
Atık su bitki atıklarına ilişkin nitel ve nicel veriler, Girit’te işletilen 16 atık su arıtma tesisinden toplanmıştır. Toplanan verilerin analizi, atık su artıma tesislerinde, üçüncül arıtmanın yokluğundan dolayı bitkilerin sulamaya ilişkin kriterleri karşılamadığını göstermiştir. Bu çalışmada, yaz aylarında su geri kazanımını yaklaşık 19.16 Mm3 suyu rezerve edebileceğini göstermiştir ki bu toplam sulama gereksinimlerinin % 4.3’üne karşılık gelmektedir.
Yorum yap