Galip Arduç Yönetici
Pas Nedir? Pas Nasıl Oluşur? Pas ve Oksidasyonun Etkileri
PAS
Pas, madenlerin oksijen etkisiyle oksitlenerek yüzeylerinde bağladıkları maddedir. Bilhassa demir kolay ve çabuk paslanır, bu yüzden de çabuk çürür.
Normal sıcaklıkta kuru hava demir üzerine etki etmez. Rutubetli havalarda ise karbon dioksidin etkisiyle kolayca oksitlenir, üzeri kırmızımtırak renkte, demir oksitle kaplanır. Pas 
Demir pası, gözenekli olduğundan, altındaki tabakaları koruyamaz. Alüminyum ve çinko pası ise, ince bir tabaka halinde bütün yüzeyi kapladığından pasın ilerlemesini önlediği gibi madeni de korumuş olur. Bundan dolayı demirin paslanmaması için çeşitli çarelere başvurulur, ekseriya çinko ve kadmiyum madenleriyle kaplanarak «galvanize» edilir Galvanize edilmiş demir, ergimiş çinkoya batırılarak üzeri kaplanmış demirdir.
Birçok yerlerde, demirin üzerindeki paslar zımpara ile yok edildikten sonra, kalın bir koruyucu boya tabakası ile boyanır. Boya aslında güzel bir renk ve bir süs vasıtası olmaktan çok, koruyucu bir maddedir. Boyaları dökülen demir parmaklık, kapı vs. gibi demir eşyaları ihmal etmeden hemen yeniden boyatmak gerekir.
Demirin diğer madenlerle alaşımları yapılır: «Silisyum çeliği» veya «paslanmaz çelik» gibi. Bazı durumlarda da demir üzerinde kimyasal yollarla koruyucu tabaka meydana getirilir. Kızıl dereceye varıncaya kadar ısıtılmış demir üzerinden su buharı geçirilir. Böylece, demirin yüzeyinde ince bir manyetik oksit meydana gelmiş olur.
Kimyasal Reaksiyon
Pas, demir oksit için başka bir isimdir, demir veya çelik gibi demir içeren bir alaşım uzun süre oksijen ve neme maruz kaldığında ortaya çıkar. Zamanla oksijen, metal ile atom düzeyinde birleşerek oksit adı verilen yeni bir bileşik oluşturur ve metalin bağlarını zayıflatır. Bazı insanlar pası genel olarak “oksidasyon” olarak adlandırsa da, bu terim çok daha geneldir ve bir reaksiyonun parçası olarak elektron kaybını veya artmış oksidasyon durumunu içeren çok sayıda işlemi tarif eder. Bu reaksiyonların en iyi bilineni oksijeni, dolayısıyla “oksidasyon” adını içerir. “Pas” ve “paslanma” terimleri sadece demirin ve bunun sonucunda ortaya çıkan ürünlerin oksitlenmesi anlamına gelir. Demir içermeyen veya pas üretmeyen birçok oksidasyon reaksiyonu vardır. Ancak sadece demir veya demir içeren alaşımlar paslanabilir. Bununla birlikte, diğer metaller de benzer şekilde paslanabilir.
Paslanma işlemi için ana katalizör sudur. Demir veya çelik yapılar katı gibi görünebilir, ancak su molekülleri maruz kalan herhangi bir metaldeki mikroskopik çukurlara ve çatlaklara nüfuz edebilir. Su moleküllerinde bulunan hidrojen atomları asitler oluşturmak için diğer elementlerle birleşerek daha fazla metalin açığa çıkmasına neden olur. Tuzlu suda olduğu gibi klorür iyonları mevcutsa, korozyonun daha hızlı gerçekleşmesi muhtemeldir. Bu arada oksijen atomları, tahrip edici oksit bileşiğini oluşturmak için metalik atomlarla birleşir. Atomlar birleştikçe metali zayıflatırlar, bu da yapıyı kırılgan ve ufalanır hale getirir.