Spinosad, Saccharopolyspora spinosa bakterisinden elde edilen doğal bir üründür. Spinosad DT, spinosyn A ve spinosyn D karışımıdır. Konteynerlerdeki içme suyundaki sivrisinek kontrolü için kullanılır.
Spinosad DT 7.48%, WHO tarafından WHOPES kapsamında Aedes aegypti sivrisineğine karşı içme suyu kaynaklarında vektör kontrol aracı olarak kullanılmak üzere belirtilmiştir. Vektör kontrolü için WHO tarafından 0,25-0,5 mg/l doz belirtilmiştir. Saha koşullarındaki beklenen etkinlik süresi 4-6 haftadır.
WHO tarafından sivrisinek larvaları için üç adet spinosad formülasyonu değerlendirilmiştir. WHO, üç formülasyon için de kalite kontrol ve uluslararası ticaret teknik şartlarını yayınlamıştır: yani spinosad granülleri (636/GR), sulu süspansiyon konsantresi (636/SC) ve doğrudan uygulama tabletleri (636/DT). Yalnızca tablet formülasyonu, aktif maddenin 0,25-0,5 mg/l dozunda içme suyundaki sivrisinek larvaları için kullanılır.
| Kılavuz değer oluşturulmamasının nedeni | İçme suyunda vektör kontrolü için kullanılan pestisitlere yönelik kılavuz değerlerin belirlenmesi uygun görülmemektedir. |
| Değerlendirme tarihi | 2009 |
| Başlıca referanslar | FAO/WHO (2002) Gıdalarda pestisit kalıntıları – 2001 değerlendirmeleri DSÖ (2010) İçme suyunda Spinosad |
Üretici tarafından yapılan 14 günlük bir çalışmada, 200 litrelik bir su konteynerine tek bir tablet eklendi ve çalışmanın her günü konteynerdeki suyun %10’u yenilendi. Spinosad konsantrasyonunun 26,5-51,7 µg/l aralığında olduğu bulundu.
Spinosad DT’yi içme suyu konteynerlerinde üreyen vektörleri kontrol etmek için resmi bir kılavuz değer belirlemek uygun değildir; ancak olası alımları günlük 0,02 mg/kg vücut ağırlığı ADI ile karşılaştırmak uygundur, akut toksisitesi düşük olduğundan akut referans doz belirlenmemiştir. Yavaş salımlı formülasyon ile elde edilen maksimum konsantrasyon yaklaşık 52 µg/l idi. Alınım bu nedenle şu şekilde olacaktır:
- 0,75 litre tüketimin = 7,8 µg/kg vücut ağırlığı olduğu varsayılarak, biberonla beslenen 5 kg’lık bir bebek için 39 µg
- 1 litre tüketimin = 5,2 µg/kg vücut ağırlığı olduğu varsayılarak 10 kg’lık bir çocuk için 52 µg
- 2 litre tüketimin = 1,7 µg/kg vücut ağırlığı olduğu varsayılarak 60 kg’lık bir yetişkin için 104 µg
Ancak, içme suyu tüketimi de yüksekse bu oran daha yüksek olabilir.
Bu, tüm nüfus kesimleri için maruziyetin ADI’nın üst sınırının altında olduğu anlamına gelir. Çift doz uygulanması bile ADI’nın üst sınırının altında maruziyete yol açacaktır.
Elbette ADI, ömür boyu maruziyet için belirlenmiştir ve zaman içinde ortalama maruziyet, yukarıda belirtilen maruziyetlerden daha düşük olacaktır.
Kısaltmalar:
- ADI acceptable daily intake – ADI (Kabul edilebilir günlük alım miktarı)
- FAO Food and Agriculture Organization of the United Nations – FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü)
- WHOPES World Health Organization Pesticide Evaluation Scheme – WHOPES (Dünya Sağlık Örgütü Pestisit Değerlendirme Planı)
- WHO World Health Organization – DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü)
Yorum yap