Pirimifos-metil, çeşitli böcek öldürücü uygulamalarda kullanılan bir organofosfat bileşiğidir. Pirimifos-metil, özellikle dang hummasını kontrol etmek için WHO tarafından sivrisinek larvicidi olarak konteynerlerdeki içme suyuna eklenmesi için değerlendirilmektedir. Üretici, suya doğrudan 1 mg/l eklenmesini önermektedir.
| Kılavuz değer oluşturulmamasının nedeni | Başka etkili ve güvenli iyileştirme (arıtma) mevcut olmadığı sürece içme suyuna doğrudan uygulama önerilmez |
| Değerlendirme tarihi | 2007 |
| Başlıca referanslar | FAO/WHO (1993) Gıdalarda pestisit kalıntıları – 1992 değerlendirmeleri FAO/WHO (2008) Gıdalarda pestisit kalıntıları – 2006 değerlendirmeleri WHO (2008) İçme suyunda pirimifos-metil |
Pirimifos-metil ile yapılan akut, kısa süreli veya uzun süreli çalışmalarda tutarlı bir şekilde gözlenen tek biyokimyasal etki kolinesteraz inhibisyonudur. Fareler, sıçanlar ve köpekler üzerinde yapılan çalışmalar, en düşük toksik etkisiz dozun (NOAEL) 0,5 mg/kg vücut ağırlığı/gün ve üzeri olduğunu göstermiştir. Genç hayvanlar yetişkinlerden önemli ölçüde daha hassas görünmüyor. İnsan çalışmaları, 0,25 mg/kg vücut ağırlığı/gün dozunda (denenen en yüksek doz) kolinesteraz inhibisyonu görülmediğini göstermiştir. Bu temelde JMPR, insan çalışmalarındaki NOAEL’e 10 kat güvenlik faktörü uygulayarak Kabul Edilebilir Günlük Alım Miktarını (ADI) 0-0,03 mg/kg vücut ağırlığına yenilemiştir.
Önerilen maksimum içme suyu dozu olan 1 mg/l’de, 2 litre su içen 60 kg’lık bir yetişkin, ADI’nın üst sınırı olan 0,03 mg/kg vücut ağırlığına kıyasla 0,033 mg/kg vücut ağırlığı alımına sahip olacaktır. 1 litre su içen 10 kg’lık bir çocuk için alım 0,1 mg/kg vücut ağırlığı; 0,75 litre içen 5 kg’lık biberonla beslenen bir bebek için alım 0,15 mg/kg vücut ağırlığı olacaktır. ADI’nın dayandığı NOAEL en yüksek test edilen doz olduğundan ve bu nedenle ADI ilk bakışta görüldüğünden daha koruyucu olabileceğinden, insanlarda etki yaratacak seviye hakkında belirsizlik vardır. Bu alım rakamları, 0,2 mg/kg vücut ağırlığı akut referans dozunun altındadır ve önerilen dozda içme suyu konteynerlerine pirimifos-metil’in ilk uygulamasından akut maruz kalma riskine yol açmayacaktır. Ek olarak, pirimifos-metil’in düşük çözünürlüğü ve yüksek log oktanol-su paylaşım katsayısı, larvisitin maksimum önerilen uygulanan dozda çözelti halinde kalmasının çok düşük olduğunu göstermektedir, bu nedenle gerçek maruz kalma seviyelerinin hesaplananlardan daha düşük olması beklenmektedir. Gıdadan maruz kalma genellikle düşük olarak kabul edilir, ancak ara sıra yüksek maruz kalma yaşanabilir.
Yukarıdaki hesaplamalara dayanarak, başka etkili ve güvenli tedavi seçenekleri mevcut olmadıkça, pirimifos-metil’in içme suyuna doğrudan uygulanması önerilmez. Pirimifos-metil doğrudan içme suyuna uygulanırsa, uygulamadan sonra bebekler ve küçük çocuklar için pratik olması halinde alternatif su kaynaklarının kullanılması düşünülmelidir. Ancak, ADI’yı aşmanın mutlaka olumsuz etkilere yol açmayacağı not edilmelidir.
Kısaltmalar:
- ADI acceptable daily intake – ADI (Kabul edilebilir günlük alım miktarı)
- FAO Food and Agriculture Organization of the United Nations – FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü)
- JMPR Joint FAO/WHO Meeting on Pesticide Residues – JMPR (Pestisit Kalıntılarına İlişkin JMPR Ortak FAO/WHO Toplantısı)
- NOEL no-observed-effect level – NOAEL (Nötr Gözlenen Olumsuz Etki Seviyesi)
- WHO World Health Organization – DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü)
Yorum yap