Methoprene (Sivrisinek larvası için kullanılan böcek ilacı)

WHO, methopreneu özellikle dang hummasını kontrol etmek için konteynerlerdeki içme suyunda sivrisinek larvicidi olarak kullanımı için değerlendirmiştir. WHOPES kapsamında konteynerlerdeki içme suyundaki methopreneun önerilen dozu 1 mg/l’yi geçmemelidir.

2001 yılında JMPR, 1987 yılında belirlenen rasemik methoprene için ADI’nin temelini yeniden teyit etti, ancak test edilen rasematın saflığını düzeltmek için değeri 0-0,09 mg/kg vücut ağırlığına düşürdü. ADI’nin temeli, köpeklerde 90 günlük bir çalışmada 500 mg/kg diyet (saflığa göre düzeltilmiş 8,6 mg/kg vücut ağırlığına eşdeğer) NOAEL’ine dayanıyordu (ana etki artan bağıl karaciğer ağırlığı) ve 100 güvenlik faktörü. Genç hayvanlar yetişkinlerden önemli ölçüde daha hassas görünmüyor. (S)-methoprene için tekrarlanan dozlarla köprü çalışması olmadığından, JMPR, herhangi bir ters bilgi yokluğunda, rasematın tüm toksisitesinin S enantiomerinden kaynaklandığı yönünde muhafazakar bir varsayımda bulundu. Bu temelde JMPR, (S)-methoprene için ADI’yi 0-0.05 mg/kg vücut ağırlığı olarak belirledi, bu da rasemat için ADI’nin (R ve S enantiomerlerinin 1:1 karışımı) yarısı.

Methoprene içme suyunda vektör kontrol ajanı olarak kullanılan resmi bir kılavuz değer belirlemek uygun görülmemektedir. Methoprene vektör kontrolü için içme suyunda kullanıldığında, bu ömür boyu maruziyetten daha azını içerecektir. 1 mg/l’lik maksimum içme suyu dozu, günde 2 litre su içen 60 kg’lık bir yetişkin için ADI’nin üst sınırının (0,033 mg/kg vücut ağırlığı) yaklaşık %66’sına eşdeğer olacaktır. 1 litre su içen 10 kg’lık bir çocuk için maruziyet yaklaşık 0,1 mg/kg vücut ağırlığı ve 5 kg’lık biberonla beslenen bir bebek için maruziyet 0,5 mg/kg vücut ağırlığı olacaktır. 0,05 mg/kg vücut ağırlığı ADI’nin üst sınırı. Ancak, methopreneun düşük çözünürlüğü ve yüksek log oktanol-su paylaşım katsayısı, maksimum önerilen uygulanan dozda çözelti halinde kalmasının pek olası olmadığını ve gerçek maruz kalma seviyelerinin hesaplananlardan çok daha düşük olacağını göstermektedir. Gıdadan maruziyet düşüktür.

Pratik ise, methoprene uygulamasından sonra küçük çocuklar ve biberonla beslenen bebekler için alternatif su kaynakları kullanımı düşünülmelidir. Ancak, ADI’yi aşmak mutlaka advers etkilere yol açmayacaktır.

Kısaltmalar:

• ADI acceptable daily intake – ADI (Kabul edilebilir günlük alım miktarı)
• FAO Food and Agriculture Organization of the United Nations – FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü)
• JMPR Joint FAO/WHO Meeting on Pesticide Residues – JMPR  (Pestisit Kalıntılarına İlişkin JMPR Ortak FAO/WHO Toplantısı)
• NOEL no-observed-effect level – NOAEL (Nötr Gözlenen Olumsuz Etki Seviyesi)
• WHOPES World Health Organization Pesticide Evaluation Scheme – WHOPES (Dünya Sağlık Örgütü Pestisit Değerlendirme Planı)
• WHO World Health Organization – DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü)